صنعتی شدن جوامع بشری یکی از مهم‌ترین تغییرات یا به تعبیر مورخان، انقلاب، در تاریخ بوده است. تغییراتی که شاید در ابتدا فقط صنعت را هدف گرفته بود؛ اما چنان با سرعت پیش رفت که به کشاورزی و حتی زنجیره غذایی هم نفوذ پیدا کرد.
«نان صنعتی» یکی از دستاوردهای همین انقلاب است که امروز به خانه‌ها و سفره‌های خیلی‌ها وارد شده است. در حقیقت نان صنعتی به نوعی نان گفته می‌شود که به طریق صنعتی و با استفاده از فرآیندهای مکانیزه و تجهیزات صنعتی تولید می‌شود؛ معمولاً در کارخانه‌ها یا واحدهای صنعتی.
انواع نان صنعتی
نان‌های صنعتی به شکل انبوه و بر اساس استانداردهای خاص بهداشتی هر کشور تولید می‌شوند. مواد اولیه این نوع نان‌ها همان آرد، آب، نمک و افزودنی‌های رایج در نانوایی‌هاست؛ اما محصول نهایی نه با دست و به شکل سنتی بلکه بر اساس فرآیندهای خودکار و مکانیزه تولید می‌شود. این نان‌ها در فروشگاه‌ها، سوپرمارکت‌ها و بازارهای عمده‌فروشی به فروش می‌رسند.
بیشتر تولیدات نان‌های صنعتی در بازار ایران، شامل ۳ نانی است که به شکل سنتی و در تنور هم هنوز تولید و به فروش می‌رسد؛ نان لواش صنعتی، تافتون و سنگک.
البته با تغییر ذائقه مردم و علاقه افراد به پخت غذاهای خارجی در خانه، نان پیتزا و انواع نان ساندویچ مانند نان همبرگر، نان آرد ستاره فانتزی ، فرانسوی و … هم به خانواده نان‌های صنعتی اضافه شد.
بیشتر بخوانید: آرد نان تافتون چیست؟
تفاوت نان صنعتی با نان‌های سنتی چیست؟
نان صنعتی و نان‌های سنتی که در نانوایی‌های سنتی پخته می‌شوند، از نظر فرآیند تولید، مواد اولیه و ویژگی‌های نهایی تفاوت‌هایی دارند:
فرآیند تولید نان صنعتی چیست؟
- نان صنعتی: تولید نان صنعتی به صورت مکانیزه و اتوماتیک در کارخانه‌ها یا واحدهای صنعتی انجام می‌شود. این کار با کمترین تعداد نیروی انسانی و دخالت دست و با کمک از تجهیزات پیشرفته و فرآیندهای مکانیزه انجام می‌شود.
- نان‌های سنتی: در نانوایی‌های سنتی، نان به صورت دستی یا با استفاده از دستگاه‌های سنتی تهیه می‌شود. پخت خوب این نوع نان‌ها به تجربه نانوا بستگی دارد و هر نوبت ممکن است شکل، مزه یا عطر متفاوتی داشته باشد..
-
مواد اولیه مورد نیاز برای انواع نان چیست؟
- نان صنعتی: معمولاً از آرد، آب، نمک و مواد افزودنی دیگر استفاده می‌شود که به صورت استاندارد تهیه و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- نان‌های سنتی: ممکن است از آرد‌های مختلف، مخلوط‌های محلی، خمیر تره‌تنه، ماست و مواد دیگر محلی و سنتی برای تهیه آن استفاده شود.
-
ویژگی‌های نهایی نان صنعتی و سنتی چیست؟
- نان صنعتی: به دلیل استفاده از فرآیندهای مکانیزه و استاندارد، نان‌های صنعتی معمولاً دارای شکل، اندازه و وزن یکنواختی هستند.
- نان‌های سنتی: این نان‌ها ممکن است در شکل، اندازه و طعم متفاوتی تهیه شوند؛ ضمن اینکه معمولاً دارای یک طعم و بافت متمایزتر از نان‌های صنعتی هستند.
به‌طور کلی، نان صنعتی به دلیل استفاده از فرآیندهای مکانیزه و استاندارد، برای تولید در تعداد و حجم‌های بزرگ مناسب است، در حالیکه نان‌های سنتی بیشتر به عنوان نان‌های محلی و با طعم و ویژگی‌های خاص محلی تولید و مصرف می‌شوند.
نان صنعتی، نان پرطرفدار در شهرها
در شهرها، خرید نان صنعتی معمولا بیشتر است و این محصول هنوز در جوامع کوچکی مانند روستاها مورد استقبال قرار نگرفته است. بیشتر کارخانه‌ها و واحدهای تولید نان صنعتی در نزدیکی شهرهای بزرگ مستقر شده‌اند. این واحدها معمولاً توانایی تولید در حجم زیاد را دارند که به این معنی است که در شهرها این نوع نان‌ها راحت‌تر توزیع و در نهایت خریده می‌شود. تنوع آنها هم در شهرها بیشتر است.
از طرفی نان‌های صنعتی معمولاً در فروشگاه‌ها، سوپرمارکت‌ها و مغازه‌های زنجیره‌ای عرضه می‌شوند که تعداد آنها در شهرها بیشتر است. در نتیجه مصرف‌کنندگان می‌توانند به راحتی این نوع نان‌ها را تهیه کنند.
ضمن اینکه در شهرها، مردم معمولا ساعت بیشتری را درگیر زندگی شهری، هستند؛ ترافیک، ساعت‌های طولانی کارهای اداری و … زمان کمتری برای آنها باقی می‌گذارد و ممکن است وقت کافی برای خرید از نانوایی‌ها را نداشته باشند. در این شرایط، خرید نان صنعتی از فروشگاه‌ها و مغازه‌های زنجیره‌ای که در ساعات اداری و حتی پس از آن هم فعالیت دارند، آسان‌تر است. فروش بالای نان‌های صنعتی در شهرها هم باعث شده تا تنوع این نان‌ها در شهرهای بزرگ بیشتر باشد. به همین دلیل مصرف‌کنندگان می‌توانند از بین گزینه‌های مختلف، انتخاب کنند.
بیشتر بخوانید: آرد سنگک
هزینه خط تولید نان صنعتی چیست؟
قیمت خط تولید نان صنعتی و دستگاه‌های آن به‌طور قابل توجهی متغیر است، با این حال، برای ارائه یک ایده کلی، می‌توان گفت که هزینه راه‌اندازی یک خط تولید نان صنعتی با ظرفیت 10 تن در روز، در حدود 5 تا 10 میلیارد تومان است.
هزینه راه‌اندازی خط تولید نان صنعتی در ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- ظرفیت تولید: خطوط تولید نان صنعتی در ظرفیت‌های مختلفی از چند تن تا چند ده تن در روز تولید می‌شوند. به‌طور طبیعی، هر چه ظرفیت تولید بالاتر باشد، هزینه راه‌اندازی نیز بیشتر خواهد بود.
- میزان اتوماسیون: خطوط تولید نان صنعتی می‌توانند به صورت دستی، نیمه‌اتوماتیک یا تمام اتوماتیک باشند. خطوط تمام اتوماتیک که نیاز به دخالت کمتری از اپراتور دارند، گران‌تر هستند.
- نوع نان: نوع نانی که می‌خواهید تولید کنید (نان فانتزی، نان حجیم، نان لواش و …) بر هزینه راه‌اندازی خط تولید تاثیر می‌گذارد.
- برند تجهیزات: برندهای مختلفی از تجهیزات تولید نان صنعتی در بازار ایران وجود دارد که قیمت آنها کاملا متفاوت است.
- هزینه‌های جانبی: هزینه‌های جانبی مانند هزینه ساخت یا اجاره محل کارخانه، هزینه‌های نصب و راه‌اندازی، هزینه‌های اخذ مجوز و … نیز باید در نظر گرفته شود.
خط تولید نان صنعتی تمام اتوماتیک
خط تولید نان صنعتی تمام اتوماتیک، شامل چندین دستگاه بزرگ است که هر کدام وظایف مشخص خود را دارند. با توجه به نوع نان و حجم تولید تعداد و نوع این دستگاه‌ها تغییر می‌کند اما وجود تعدادی از آنها در هر مجموعه صنعتی ضروری است:
- دستگاه ترکیب‌کننده مواد برای ترکیب مواد اولیه مانند آرد، آب، نمک و سایر مواد افزودنی به صورت دقیق و اتوماتیک.
- دستگاه آردزن برای تهیه خمیر نان از مواد اولیه.
- دستگاه فر برای پختن نان به صورت اتوماتیک با دمای دقیق و زمان مناسب.
- دستگاه بسته‌بندی برای بسته‌بندی نان به‌صورت اتوماتیک و در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف.
- سیستم کنترل کیفیت برای ارزیابی کیفیت نان و ردیابی خطاها در فرآیند تولید.
بهترین نان صنعتی چه ویژگی‌هایی دارد؟
تعیین بهترین نان صنعتی کار دشواری است، چرا که سلیقه افراد و نیازهای تغذیه‌ای آنها متفاوت است. با این حال، نان‌های صنعتی باکیفیت، ویژگی‌های مشترکی دارند:
- مواد اولیه باکیفیت: بهترین نان صنعتی از آرد کامل، آب تصفیه شده، مخمر و نمک باکیفیت تهیه می‌شود.
- طعم و عطر: نان خوب صنعتی طعم و عطر طبیعی گندم را دارد و عاری از هرگونه طعم یا بوی نامطبوع است.
- بافت: نان صنعتی مطلوب بافتی نرم، لطیف و یکنواخت دارد.
- ارزش غذایی: بهترین نان صنعتی فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.
برخی از نان‌های صنعتی باکیفیت در ایران عبارتند از:
- نان سبوس‌دار: این نان فیبر بالایی دارد و به همین دلیل برای افراد مبتلا به دیابت، یبوست و چاقی مفید است.
- نان جو: این نان منبع خوبی از فیبر، ویتامین B و بتاگلوکان است و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
- نان جو
- نان فوکاچیا: این نان ایتالیایی طعم و عطر بی‌نظیری دارد و برای تهیه ساندویچ و سرو با غذاهای مختلف مناسب است.
- نان فوکاچیا
- نان سیاباتا: این نان ایتالیایی دیگر بافت تُرد و متخلخلی دارد و برای تهیه ساندویچ و سرو با سوپ مناسب است.
- نان تست کامل: این نان از آرد کامل گندم تهیه می‌شود و فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی بالایی دارد.
در نهایت، بهترین نان صنعتی برای شما نانی است که طعم و عطر مورد علاقه شما را داشته باشد و نیازهای غذایی شما را برآورده کند.
